بسیج مکتب و مدرسه عشق

 

بسیج از صدر اسلام تاکنون در یک نگاه

آیت پیمان

٥آذر ١٣٩٣

پیامبر اعظم بنیانگذاربسیج  و امامان شیعه هدایتگران این حرکت الهى ، وامام خمینى احیاگر و مجدِد اینشجره طیبه ای است که ریشه های ثابتی در قلوب و افکار و عقاید مردم  مسلمان دارد، در همه فراز ونشیب هاى تاریخ اسلام  ، همواره شاخ و برگ آن در نهضت هاى شیعى همه جا را فراگرفته و میوه هایش همیشه در دسترس بوده است . از ابتدای اسلام تا کنون بسیج یکی از عوامل مهم پیشرفت اسلام بوده است؛ اوایل اسلام پیامبر اکرم صلی اللّه علیه وآله ارتش سازمان یافته ای نداشتند و این بسیج بود که با نیت هایی الهی باعث پیشرفت اسلام و قدرت یافتن پیامبر شد .و جمل ، صفین ،نهروان و کربلا تجلیگاه بروز وظهور بسیج بوده اند . بسیج فقط یک سازمان رزمى مردمى نیست بلکه یک مکتب ومدرسه الهى تاسیس شده بر شالوده تفکر واندیشه اسلامى مى باشد . شناخت ماهیت بسیج وپیشینه تاریخى آن لازم است تا بسیج ، بسیج بماند واز آسیب واعوجاج  مصون ومحفوظ  باشد . اگر دقیق تر بنگریم بسیج در دوران جنگ  تاسیس نشد بلکه در آن دوره امام به آن نقش عینى بخشید وهمه مردم نقش بسیج را در دفاع مقدس درک کردند و باید گفت بسیج ، هم اولین قوه محرکه و هم اولین ثمره نهضت امام خمینى بود و حق آن است که تولد ش را خرداد ٤٢ وبلوغش را آذر ٥٨ بدانیم و به یقین بدانیم آنچه که باعث حفظ حیات و دوام انقلاب ما شد، بسیج و تفکر بسیجی بود و شاید خالی از لطف نباشد که بگوییم راهپیمایی های قبل از انقلاب هم راهپیمایی بسیجى بود و همه رویدادهاى  انقلابى ، مرهون حرکت بسیجى امت اسلامى ما  مى باشد . امروز با صدور ارزشهاى انقلاب وبه ثمر نشستن تفکر امام شاهد نفوذ تفکر بسیجی در اقصی نقاط جهان اعم ازکشورهاى اسلامى وغیر اسلامى هستیم  و آنچه زمینه پیروزی ملت هاى لبنان ، سوریه ، عراق ویمن  را فراهم کرد، تفکر بسیجی بود؛ چرا که تمامی افراد حزب اللّه بسیجی هستند.  دوست ودشمن اقرار دارند که امام ورهبرى با ترویج وتعمیق وتوسعه تفکر بسیجى سد مستحکمى در برابر استکبار ومظاهر آن ، بخصوص آمریکا واسرائیل و وهابیت وجریانات تکفیرى ایجاد  کرده اند و تا زمانى که انگیزه الهى آن حفظ بشود ، خلل ناپذیر خواهد بود .

در زمان حاضر، وبا اوج گیرى وگسترش امواج شبهات و انحرافات عقیدتى و اخلاقی و فرهنگى در جامعه ، باید مراقب آسیب های بسیج بود، چرا که دشمن با ایجاد شبهات و تفکرات ضد اخلاقی، عقاید و فرهنگ جامعه را هدف گرفته است و اگر مراقب نباشیم ، ممکن است بسیج، بسیج سابق نماند. با هوشیارى وبا تقویت انگیزه الهى وبرجسته کردن عنصر حیاتى وحدت و دورى از افراط و تفریط  ومقدم داشتن اهداف اصلى بسیج بر مقاصد فرعى و دور کردن آن از اختلافات داخلى، باید کاری کرد  تا بسیج دست نخورده و آماده بماند تا دشمن همیشه  از بسیج به عنوان قدرت اصلى نظام اسلامى هراسان باشد.      والسلام

با عدل سخن بگوئیم یا جود؟

با عدل سخن بگوئیم یا جود؟

آیت پیمان

حجت الاسلام و المسلمین آقای سید رضا تقوی رئیس دفتر شورای سیاست گذاری ائمه جمعه ، شخصیتى عالم و متقی و بسیار خدوم است که واجب الاحترام هستند،ایشان بهتر از نگارنده این سطور به کلام امیرالمومنین و ابعاد معانی آن درنهج البلاغه اشراف علمی دارند.

شخصی با هوش ونکته سنج از امیرالمومنین علیه السلام سئوال کرد: «ایهما افضل؟ العدل او الجود؟

فقال علیه السلام: العدل یضع الامور مواضعها، والجود یخرجها من جهتها، والعدل سائس عام والجود عارض خاص، فالعدل افضلهما واشرفهما »    (حکمت 429).

ملاحظه میفرمایید که آن حضرت ،  با دو دلیل قوى عدل را برتر از جود وبخشش قرار دادند.

به نظر این بنده رسیده است که آقاى تقوى در مراسم ختم مادر آقاى رحیمى بسیار از سر جود وسخاوت  سخن گفته اند و شاید اقتضای مجلس و یا مصلحت دلجویی از داغدار مد نظرشان بوده است.

نگارنده،  نه جزء ناآگاهان هستم و نه جزء مغرضان ، و همچنین  خدمات آقایان رحیمی و احمدى  نژاد و دولت او را   نیز علیرغم انتقادت جدى نمى خواهم نادیده بگیرم.!

مسلم است دولتی که بهترین فرصت تاریخی خدمت ، با بیشترین درآمد نفتی تاریخ کشور، و حمایت یکپارچه و متحد تمامى  اصولگرایان و ارکان نظام و حوزه و نخبگان را حداقل (در 6 سال از 8 سال)  دارا بود، بایستی خدمت می کرد، که کرده است. اما به علت خصلت های فردی و خاص رئیس آن دولت و استبداد رأی و جذب متملقین و غالی ها و دفع منتقدین و دلسوزان و کنار گذاشتن بخش اعظم سرمایه انسانی و تجربی کشور و سپردن امور مهم به افراد کم تجربه و غیر متخصص و سپسعناد و لجاجت در مقابل مجلس و قانون و از همه مهمتر مقابله و حرمت شکنی بی سابقه نسبت به فرامین ولی فقیه و مراجع تقلید و پرورش دادن تفکرات و جریانات انحرافی خطرناک در سایه دولت و میدان دادن به اختلاسگران و مفسدین مالى کلان  ودر نتیجه هدر دادن بخش اعظمى از منابع کشور، وتخریب وجهه بین المللى نظام ، وبستر سازى وجرقه زدن به فتنه وآشوب ٨٨ ، لطمه های غیر قابل جبران در حوزه های مختلف فرهنگی، اقتصادی و اخلاقی و معنوی کشور وارد کرده و از همه فرصت و توانمندی دولت برای خدمت استفاده نکرد و فرصت سوزی عمیقی نمود. ودر این همه خسارت ، آقاى رحیمى فرد دوم دولت بودند و امروز متهم اول این جریان در محکمه جمهورى اسلامى هستند.

آن دولت که آقاى رحیمى معاون اولش بود ،در کنار این آسیب ها و خسارات به بار آورده، ویژگی ونکات مثبت تحرک و پرکارى و فعالیت در چند حوزه مهم مثل عمران روستایی و محرومیت زدایی و مسکن و توزیع خدمات در مناطق دورکشور و تمرکز زدایی را نیز دارا بوده است.

سئوال این بنده از آقای تقوی این است که مگر دولت های طاغوتی ایران در قبل از جمهوریاسلامی و دولتهای ملحد و دین ستیز اروپا و آمریکا و ممالک شرق و غرب در قرن حاضر به مردمشان  خدمت نکرده و نمی کنند ؟  ومگر امور مملکت و سرزمینشان را در بعد مادی به پیش نمی برند؟ چرا آنان را قبول نداریم؟ غیر از این است که چون فرهنگ و تفکر و عقاید و اخلاق آنها قابل قبول ما نیست ، خدمات آنها را در مقابل صدماتى که به دین و فرهنگ و اخلاق بشر می زنند، ناچیز می دانیم و اعتقاد ما این است که زیان آنها بیشتر از منافع آنها براى جامعه بشرى است.

آنچه عرض شد مثال است ،البته هیچ گاه دولت نهم و دهم را با آنان مقایسه نمی کنیم،  در اینجا بحث ما درمورد دولت گذشته بر سر اصول فکر و عقیده نیست، بلکه در روش ها و عملکردها و رفتارها وپیامدهاى آن است.

قضاوت در مورد آقای احمدی نژاد و معاونین و کابینه اش  و عملکرد دو دولت تحت ریاست وی حساس است و دفاع مطلق از وی و رد و انکار مطلق وی هر دو غیر عادلانه خواهد بود، حساس بودن این موضوع و حساسیت نخبگان جامعه نسبت به آن  باید در وقت گفتن و نوشتن مورد دقت قرار گیرد  وعدل سخن در این است که شخصیتی مثل آقای تقوی نه دفاع تمام قد و مطلق از افرادی بکند که بخشی از تخلفات سنگین آنها در دستگاه قضایی در حال رسیدگی است و نه خدمات آنها را ناگفته و نادیده بگیرد ، انتظار می رفت حد وسط را می گرفتند که به عدل نزدیک تر بود نه اینکه بسیار بزرگوارانه و سخاوتمندانه ، آقاى رحیمى ودولت نهم ودهم را تعریف و تمجید و به نوعى تبرئه نمایند.

وقتی فرمودند آقای رحیمی خدمت گزارى مخلص است که خدمت کردند و هیچ موقع هم مدعی نبودند، یاد این ادعاى جنجالی  رحیمى افتادم  که مدعی شده بود در سوریه به ایشان گفته اند که اگر ختم نبوت نبود و قرار بود پیامبری بیاید آن پیامبر حتماً احمدی نژاد بود.

 کم نیستند در جامعه ما که واگذارى سمت ها در دولت گذشته را بى ارتباط با اینگونه تملق ها نمى دانستند.

این عزیزان خدمتگزار بودند ولی بی ادعا نبودند و همه مشکلات عمیق کشور ،  ریشه در ادعاها و خود برتر بینی ها و خود رأیی های آنان داشت  و چون فهرست های بلندی از تخلفات و قانون شکنی های بی سابقه آنان منتشر شده و میشود ، اینجا نیاز به ذکر دوباره  آنها نیست.

حجه الاسلام والمسلمین آقاى تقوی که براى وى بسیار احترام قائل هستم حتماً می دانند که پیوندهاى نسل امروز ما با متولیان دین ودیندارى دچار گسست ها و بحران هایی شده است و دشمنان دین هم بخشى از این بحرانها را ساخته وپرداخته و یا تشدید می کنند.

سؤال بنده از روحانى فاضل این است: امروز نسلی که کنجکاوانه در سایت ها وشبکه هاى اجتماعى ،  پیگیر پرونده ها واتهامات سنگین معاون اول رئیس جمهور سابق در دادگاه است، به سخنان دستگاه قضایى نظام  اعتماد کند  یا به سخنان رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه محترم کشور که یک نهاد مهم و اساسی و تأثیر گذار است؟ آیا ریشه علت هاى بخشى از بى اعتمادى نسل جوان  ، در همین تناقضات وضد و نقیض گویى هاى ما پیدا نمى شود؟

اى کاش در کنار دفاع تمام قد و تعاریف مطلق از صاحب مجلس ، یک اشاره تلویحیهم به مشکلات ایجاد شده برای کشور در دوره صدارت آن شخص می شد و با توجیهات همیشگی ومتعارف ما،  مثل هر که بامش بیش برفش بیشتر و یا قضیه املای نانوشته غلط ندارد و ...

و یا با توصیه به افراد و رسانه ها که به مسایل دامن نزنند تا دستگاه قضایی با آرامش رسیدگی کنند و ... کمی بحث خویش را تعدیل می فرمودند تا موجب رنجش منتقدان دلسوز دولت گذشته نمیشد و انگ های ناآگاه و مغرض ! را متوجه خودشان ندانند واحساس نکنند که مورد اهانت یک روحانى فاضل قرار گرفته اند.         والسلام

انقلاب وب ، دین پژوهى و تکلیف ما

آیت پیمان

ما در عصرى قرار گرفته ایم که تا مدتى پیش عصر ارتباطات نام داشت و امروز به دلیل گسترش خارق العاده دانش بشرى در اینترنت،   و انفجار اطلاعات ، عصر انقلاب وب  ، نام گرفته است. بر اساس آخرین آمار منتشر شده در این عصر کاربران اینترنت در حال حاضر قریب سه میلیارد نفر هستند وتخمین زده شده است که تا سال ٢٠٢٠ از پنج میلیارد نفر افزون خواهند شد . گزارش شگفت آورى نیز وجود دارد که مدعى است دانش منتشره بشر در فاصله ١٩٠٠ تا ١٩٥٠ دو برابر شد وعلتش انقلاب صنعتى ورشد صنعت چاپ است واز ١٩٨٠ که آغاز تولد وجهانى شدن اینترنت است تا ١٩٩٥ هر پنج سال یک بار دوبرابر شده است  و از نیمه همین سال به تدریج هرسه سال وهم اکنون هر ١٨ ماه دوبرابر میشود! و تخمین زده اند که از ٢٠١٤ تا ٢٠٢٠ هر هفتاد وسه روز دانش منتشره بشر دوبرابر میشود.! (این حجم از دانش شامل متن مکتوب  ودیجیتال وصوت وتصویروهرگونه تکس ومیدیا مى باشد),بنا براین در نتیجه انقلاب وب ، همه دانش هاى بشرى در بازه زمانى کمتر از سه ماه دو برابر مى شود.! در گذشته شاید صد سال طول مى کشید تا حجم اطلاعات بشر به این مقیاس رشد کند.

در این دوران ما در برابر سرعت شکننده تحولات وب و دیگر رسانه هاى دیجیتال  قرار گرفته ایم و در معرض طوفانها وسیلهاى توفنده این انقلاب جهانى باید ترتیبى بدهیم که هر فکر و پدیده نو که با فنآورى جدید وارد صحنه دانش مى شود, بتواند جایگاه خود را در نظام فقهى - حقوقى اسلام پیدا کند. متناسب با رشد دیگر رشته هاى دانش بشرى, علوم اسلامى باید رشد یابد تا بتواند حلال مشکلات جامعه بشرى باشند.

اما مع الاسف اینگونه نشده ایم و صداى شیعه در جهان اطلاعات وفن آورى ودانش نارسا و کوتاه است ودر خارج کشور وبخصوص در محیط هاى آکادمیک شرق جهان بسیار ضعیف و در جهان غرب به گوش نمى رسد و سرعت انقلاب وب بر مهجوریت ما مى افزاید.

در سال ١٣٧٨ که در قم مسئولیت فرهنگى داشتم ، جشن ٣٠ سالگى اینترنت در دانشگاه هاروارد برگزارشد واین در حالى بود که مشاهده میکردم هنوز حوزه روى خوش به این پدیده نشان نمى داد و موسسه آل البیت و سپس موسسه کامپیوتر نور که در این عرصه پیشگامى کرده بودند ، با نقد ونظرها و واکنش هاى منفى بخش هاى سنتى حوزه مواجه بودند . و یکى از علل عقب افتادن ما در عرصه رقابت فکرى جهانى را باید در همین نکته جستجو کرد .

اینترنت همه ابعاد حیات بشر را به طور کامل تحت تاثیر قرار داده و یک لایه جدید دیجیتالى در زندگى ایجاد کرده است ودر عرض دنیاى فیزیکى قرار گرفته وارتباطات انسانى را انقلاب گونه دگرگون ساخته وآن را فرا زمانى وفرا مکانى ساخته است.

این دنیاى مجازى وب ، شکل رسانه ها را تغییر داده ورادیو ،تلویزیون ، روزنامه ،تلفن، کنفرانس، و.... را در بستر هاى جدید قرار داده است.

ازهمه مهمتر اینکه  موجب  ایجاد تحول در حاکمیت سیاسى وفشار بر مراکز قدیمى قدرت وسهولت تحولات سیاسى اجتماعى شده است که بیدارى اسلامى ویا بهار عربى را میتوان متأثر از آن دانست . 

اینترنت روش هاى تحقیقات وپژوهش رااز حالت متمرکز بیرون آورده وبه روش خطى تغییر داده است و همه رسانه ها را بر خط وزمان دلخواه قرارداده است و حس کنجکاوى بشر را ارضاء نموده و براى بشر این امکان را فراهم کرده است که با هویت مجازى ، بخشى از علائقى را که در دنیاى فیزیکى برایش ممکن نبود در دنیاى مجازى بدست آورد .

امروز اطلاعات موجود در اینترنت ٥میلیون ترابایت تخمین زده شده است یعنى معادل یک کتابخانه با ٥٠هزارمیلیارد کتاب ! ویا معادل یک میلیارد DVD کامل ! وبهتر است بدانیم این اطلاعات در ٥٥٠ میلیون دامنه پایگاه اینترنتى قرار گرفته است که بیش از این تعداد ، وبلاگهاى موجود را هم باید اضافه کرد وسهم ما در زبان فارسى وعربى آن بسیار ناچیز است ودر صدها زبان زنده دنیا سهم قابل ذکرى نداریم ودر ترجمه متون دینى وعلوم اسلامى بر مبناى مکتب اهل بیت علیهم السلام ، هر روز به تناسب سرعت انقلاب وب  ، در رادیوها وتلویزیونهاى ماهواره اى ومطبوعات بین المللى و جنبش هاى نرم افزارى هم بسیار عقب میمانیم واین خطر عظیم  بطور محسوس چندان درک نمیشود .

براى مثال و برآورد مقیاس  عقب ماندگى ما ، به یک مورد توجه میدهم که مقدار محتواى انگلیسى در یک پایگاه یهودى ویکى پدیا ، در سال ٢٠١٠ وبدون احتساب عکس هاونمودارها ، ١٩ میلیون مقاله به ٢٧٠ زبان زنده دنیا است که حدود ٤ میلیون مقاله آن به زبان انگلیسى میباشد یعنى فقط حجم مقالات انگلیسى ویکى پدیا ٥٠ برابر دائره المعارف بریتانیکا میباشد. حال با این وصف قیاس موقعیت شیعه در اینترنت  ، قیاس مع الفارق بنظر مى آید و باور این حقایق تلخ براى مقامات ، مدیران ومتولیان پر ادعاى داخلى بسیار مشکل است .

نظام مند نبودن کارهاى ما  ونابسامانى مسئولیت هاى متعدد ومتکثر وغیر هماهنگ  در چهار بخش حوزوى ، دانشگاهى ، دولتى، وخصوصى  وپوشاندن ضعف ها وکاستیها و بزرگنمایى عملکردها ،خود علت دیگرى است  که به هدر رفتن منابع محدود و عدم بازدهى مطلوب در حوزه دینى وفرهنگى انجامیده است و پیرامون آن بحث بسى فراوان است ، که جداگانه باید مورد توجه جدى مسئولین نظام قرار گیرد.

 حقیقت این است که انبوه اطلاعات, احتیاج به نظام دارد. ما به کتابخانه شخصى خود نظم مى بخشیم, وگرنه ممکن است نتوانیم به کتابى که نیاز داریم دسترسى پیدا کنیم. اطلاعات در مقیاس واقعى خود, بسیار بیشتر و گسترده تر از یک کتابخانه شخصى است. وقتى مثلا در سال از دهها هزار کتاب و مقاله, اطلاعات تولید مى شود و نیز وقتى دنیاى اسلام - و فراتر از آن, همه جهان - که دست اندرکار پژوهش در باره اسلام و علوم اسلامى است, دامنه بسیار گسترده ترى از اطلاعات را تولید مى کند, این اطلاعات باید داراى نظام باشد تا مورد استفاده قرار گیرد. وگرنه  در فعالیت هاى نظام مند جهانى از بهره بردارى  منابع ما صرف نظر میکنند. کما اینکه صرف نظر کرده اند .

امروز در تمام دانش هاى بشرى, ابزار اطلاع رسانى مناسبى وجود دارد که این پراکندگى را منظم مى کند. این نظم به پژوهشگران کمک مى کند تا مطالب مورد نیاز را از انبوه اطلاعات استخراج کنند. متإسفانه در علوم اسلامى, حتى یک بانک جامع اطلاعاتى که بتواند به صورت کلان از بین منابع اسلامى - شیعى منتشر شده, به پژوهشگران جهانى وحتى داخلى سرویس دلخواه ومکفى بدهد, نداریم. این نشان مى دهد یکى از علل کندى حرکت هاى پژوهشى در موضوعات مربوط به علوم اسلامى این است که پشتوانه و ابزار کارامدى براى پژوهش دینى در اختیار نداریم. از طرف دیگر یکى از نعمت هایى که خداوند در عصر ما به پژوهشگران عطا فرموده, امکان استفاده از دست آوردهاى بشرى مثل شبکه جهانى رایانه اى ((اینترنت)) است. با پدیده اینترنت در فرهنگ هاى مختلف به شیوه هاى گوناگونى برخورد مى شود. اینترنت یاور پژوهشگران است. با اینترنت مى توانیم موضوعات مربوط به پژوهش خود را در مقیاسى جهانى در همه زمینه ها پیگیرى کنیم.  اما هنوز  از اندک کشورهایى هستیم که براى معظل دسترسى آسان و سرعت اینترنت  چاره اندیشى نشده است . به هر حال انقلاب وب تحولات لحظه اى خود را با سرعت خارق العاده طى میکند و ما اگر هوشیار نشویم و به امور خود سرعت ونظم وساماندهى نبخشیم  وبراى عقب افتادگى مزمن خود چاره اندیشى نکنیم  زیر چرخ هاى انقلاب وب خواهیم ماند ، همانگونه که زیر چرخ هاى انقلاب صنعتى  ماندیم .!       والسلام