بسم الله الرحمن الرحیم * وبلاگ شخصی * آیت پیمان

نظریات و دیدگاهها و مقالات و آثار و زندگی نامه و سوابق آیت پیمان

بسم الله الرحمن الرحیم * وبلاگ شخصی * آیت پیمان

نظریات و دیدگاهها و مقالات و آثار و زندگی نامه و سوابق آیت پیمان

بسم الله الرحمن الرحیم *  وبلاگ شخصی  * آیت پیمان

نظریات و دیدگاهها و مقالات و آثار و زندگی نامه و سوابق و تجارب و یادداشت ها و سفرنامه های آقای آیت پیمان دبیر شورای دین پژوهان کشور اختصاص دارد.

انقلاب وب ، دین پژوهى و تکلیف ما

شنبه, ۱ آذر ۱۳۹۳، ۱۰:۲۹ ب.ظ
آیت پیمان
ما در عصرى قرار گرفته ایم که تا مدتى پیش عصر ارتباطات نام داشت و امروز به دلیل گسترش خارق العاده دانش بشرى در اینترنت،   و انفجار اطلاعات ، عصر انقلاب وب  ، نام گرفته است. بر اساس آخرین آمار منتشر شده در این عصر کاربران اینترنت در حال حاضر قریب سه میلیارد نفر هستند وتخمین زده شده است که تا سال ٢٠٢٠ از پنج میلیارد نفر افزون خواهند شد . گزارش شگفت آورى نیز وجود دارد که مدعى است دانش منتشره بشر در فاصله ١٩٠٠ تا ١٩٥٠ دو برابر شد وعلتش انقلاب صنعتى ورشد صنعت چاپ است واز ١٩٨٠ که آغاز تولد وجهانى شدن اینترنت است تا ١٩٩٥ هر پنج سال یک بار دوبرابر شده است  و از نیمه همین سال به تدریج هرسه سال وهم اکنون هر ١٨ ماه دوبرابر میشود! و تخمین زده اند که از ٢٠١٤ تا ٢٠٢٠ هر هفتاد وسه روز دانش منتشره بشر دوبرابر میشود.! (این حجم از دانش شامل متن مکتوب  ودیجیتال وصوت وتصویروهرگونه تکس ومیدیا مى باشد),بنا براین در نتیجه انقلاب وب ، همه دانش هاى بشرى در بازه زمانى کمتر از سه ماه دو برابر مى شود.! در گذشته شاید صد سال طول مى کشید تا حجم اطلاعات بشر به این مقیاس رشد کند.
در این دوران ما در برابر سرعت شکننده تحولات وب و دیگر رسانه هاى دیجیتال  قرار گرفته ایم و در معرض طوفانها وسیلهاى توفنده این انقلاب جهانى باید ترتیبى بدهیم که هر فکر و پدیده نو که با فنآورى جدید وارد صحنه دانش مى شود, بتواند جایگاه خود را در نظام فقهى - حقوقى اسلام پیدا کند. متناسب با رشد دیگر رشته هاى دانش بشرى, علوم اسلامى باید رشد یابد تا بتواند حلال مشکلات جامعه بشرى باشند.
اما مع الاسف اینگونه نشده ایم و صداى شیعه در جهان اطلاعات وفن آورى ودانش نارسا و کوتاه است ودر خارج کشور وبخصوص در محیط هاى آکادمیک شرق جهان بسیار ضعیف و در جهان غرب به گوش نمى رسد و سرعت انقلاب وب بر مهجوریت ما مى افزاید.
در سال ١٣٧٨ که در قم مسئولیت فرهنگى داشتم ، جشن ٣٠ سالگى اینترنت در دانشگاه هاروارد برگزارشد واین در حالى بود که مشاهده میکردم هنوز حوزه روى خوش به این پدیده نشان نمى داد و موسسه آل البیت و سپس موسسه کامپیوتر نور که در این عرصه پیشگامى کرده بودند ، با نقد ونظرها و واکنش هاى منفى بخش هاى سنتى حوزه مواجه بودند . و یکى از علل عقب افتادن ما در عرصه رقابت فکرى جهانى را باید در همین نکته جستجو کرد .
اینترنت همه ابعاد حیات بشر را به طور کامل تحت تاثیر قرار داده و یک لایه جدید دیجیتالى در زندگى ایجاد کرده است ودر عرض دنیاى فیزیکى قرار گرفته وارتباطات انسانى را انقلاب گونه دگرگون ساخته وآن را فرا زمانى وفرا مکانى ساخته است.
این دنیاى مجازى وب ، شکل رسانه ها را تغییر داده ورادیو ،تلویزیون ، روزنامه ،تلفن، کنفرانس، و.... را در بستر هاى جدید قرار داده است.
ازهمه مهمتر اینکه  موجب  ایجاد تحول در حاکمیت سیاسى وفشار بر مراکز قدیمى قدرت وسهولت تحولات سیاسى اجتماعى شده است که بیدارى اسلامى ویا بهار عربى را میتوان متأثر از آن دانست . 
اینترنت روش هاى تحقیقات وپژوهش رااز حالت متمرکز بیرون آورده وبه روش خطى تغییر داده است و همه رسانه ها را بر خط وزمان دلخواه قرارداده است و حس کنجکاوى بشر را ارضاء نموده و براى بشر این امکان را فراهم کرده است که با هویت مجازى ، بخشى از علائقى را که در دنیاى فیزیکى برایش ممکن نبود در دنیاى مجازى بدست آورد .
امروز اطلاعات موجود در اینترنت ٥میلیون ترابایت تخمین زده شده است یعنى معادل یک کتابخانه با ٥٠هزارمیلیارد کتاب ! ویا معادل یک میلیارد DVD کامل ! وبهتر است بدانیم این اطلاعات در ٥٥٠ میلیون دامنه پایگاه اینترنتى قرار گرفته است که بیش از این تعداد ، وبلاگهاى موجود را هم باید اضافه کرد وسهم ما در زبان فارسى وعربى آن بسیار ناچیز است ودر صدها زبان زنده دنیا سهم قابل ذکرى نداریم ودر ترجمه متون دینى وعلوم اسلامى بر مبناى مکتب اهل بیت علیهم السلام ، هر روز به تناسب سرعت انقلاب وب  ، در رادیوها وتلویزیونهاى ماهواره اى ومطبوعات بین المللى و جنبش هاى نرم افزارى هم بسیار عقب میمانیم واین خطر عظیم  بطور محسوس چندان درک نمیشود .
براى مثال و برآورد مقیاس  عقب ماندگى ما ، به یک مورد توجه میدهم که مقدار محتواى انگلیسى در یک پایگاه یهودى ویکى پدیا ، در سال ٢٠١٠ وبدون احتساب عکس هاونمودارها ، ١٩ میلیون مقاله به ٢٧٠ زبان زنده دنیا است که حدود ٤ میلیون مقاله آن به زبان انگلیسى میباشد یعنى فقط حجم مقالات انگلیسى ویکى پدیا ٥٠ برابر دائره المعارف بریتانیکا میباشد. حال با این وصف قیاس موقعیت شیعه در اینترنت  ، قیاس مع الفارق بنظر مى آید و باور این حقایق تلخ براى مقامات ، مدیران ومتولیان پر ادعاى داخلى بسیار مشکل است .
نظام مند نبودن کارهاى ما  ونابسامانى مسئولیت هاى متعدد ومتکثر وغیر هماهنگ  در چهار بخش حوزوى ، دانشگاهى ، دولتى، وخصوصى  وپوشاندن ضعف ها وکاستیها و بزرگنمایى عملکردها ،خود علت دیگرى است  که به هدر رفتن منابع محدود و عدم بازدهى مطلوب در حوزه دینى وفرهنگى انجامیده است و پیرامون آن بحث بسى فراوان است ، که جداگانه باید مورد توجه جدى مسئولین نظام قرار گیرد.
 حقیقت این است که انبوه اطلاعات, احتیاج به نظام دارد. ما به کتابخانه شخصى خود نظم مى بخشیم, وگرنه ممکن است نتوانیم به کتابى که نیاز داریم دسترسى پیدا کنیم. اطلاعات در مقیاس واقعى خود, بسیار بیشتر و گسترده تر از یک کتابخانه شخصى است. وقتى مثلا در سال از دهها هزار کتاب و مقاله, اطلاعات تولید مى شود و نیز وقتى دنیاى اسلام - و فراتر از آن, همه جهان - که دست اندرکار پژوهش در باره اسلام و علوم اسلامى است, دامنه بسیار گسترده ترى از اطلاعات را تولید مى کند, این اطلاعات باید داراى نظام باشد تا مورد استفاده قرار گیرد. وگرنه  در فعالیت هاى نظام مند جهانى از بهره بردارى  منابع ما صرف نظر میکنند. کما اینکه صرف نظر کرده اند .
امروز در تمام دانش هاى بشرى, ابزار اطلاع رسانى مناسبى وجود دارد که این پراکندگى را منظم مى کند. این نظم به پژوهشگران کمک مى کند تا مطالب مورد نیاز را از انبوه اطلاعات استخراج کنند. متإسفانه در علوم اسلامى, حتى یک بانک جامع اطلاعاتى که بتواند به صورت کلان از بین منابع اسلامى - شیعى منتشر شده, به پژوهشگران جهانى وحتى داخلى سرویس دلخواه ومکفى بدهد, نداریم. این نشان مى دهد یکى از علل کندى حرکت هاى پژوهشى در موضوعات مربوط به علوم اسلامى این است که پشتوانه و ابزار کارامدى براى پژوهش دینى در اختیار نداریم. از طرف دیگر یکى از نعمت هایى که خداوند در عصر ما به پژوهشگران عطا فرموده, امکان استفاده از دست آوردهاى بشرى مثل شبکه جهانى رایانه اى ((اینترنت)) است. با پدیده اینترنت در فرهنگ هاى مختلف به شیوه هاى گوناگونى برخورد مى شود. اینترنت یاور پژوهشگران است. با اینترنت مى توانیم موضوعات مربوط به پژوهش خود را در مقیاسى جهانى در همه زمینه ها پیگیرى کنیم.  اما هنوز  از اندک کشورهایى هستیم که براى معظل دسترسى آسان و سرعت اینترنت  چاره اندیشى نشده است . به هر حال انقلاب وب تحولات لحظه اى خود را با سرعت خارق العاده طى میکند و ما اگر هوشیار نشویم و به امور خود سرعت ونظم وساماندهى نبخشیم  وبراى عقب افتادگى مزمن خود چاره اندیشى نکنیم  زیر چرخ هاى انقلاب وب خواهیم ماند ، همانگونه که زیر چرخ هاى انقلاب صنعتى  ماندیم .!       والسلام
  • دبیرخانه دین پژوهان

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی