بسم الله الرحمن الرحیم * وبلاگ شخصی * آیت پیمان

نظریات و دیدگاهها و مقالات و آثار و زندگی نامه و سوابق آیت پیمان

بسم الله الرحمن الرحیم * وبلاگ شخصی * آیت پیمان

نظریات و دیدگاهها و مقالات و آثار و زندگی نامه و سوابق آیت پیمان

بسم الله الرحمن الرحیم *  وبلاگ شخصی  * آیت پیمان

نظریات و دیدگاهها و مقالات و آثار و زندگی نامه و سوابق و تجارب و یادداشت ها و سفرنامه های آقای آیت پیمان دبیر شورای دین پژوهان کشور اختصاص دارد.

۴ مطلب در ارديبهشت ۱۳۹۴ ثبت شده است

۲۵
ارديبهشت

دکتر آیت پیمان

تحولات شگرف کنونی در تمامی جوامع توسعه یافته و در حال توسعه جهان در اثر رشدفن‏آوری‏های اطلاع‏رسانی حاصل شده است، و مستقیما علوم و دانش‏های بشری و فرهنگ و تمدن کشورها را تحت تأثیر قرار داده است. آنچه باعث می‏شود در این مسابقه حیاتی و سرنوشت‏ ساز،موجبات پیشرفت جامعه را فراهم سازد، و از اتلاف سرمایه‏های فکری و فرهنگی و علمی جلوگیرینماید و ما را از گام نهادن در راه‏های رفته و بی‏حاصل یا کم حاصل باز بدارد، پژوهش و تحقیق است.

نیازمندی جامعه ما اقتضاء می‏کند برای جلوگیری از اتلاف سرمایه‏ها و گام نهادن در وادی توسعه ‏یافتگی، پژوهش و تحقیق را به شیوه علمی و با ابزارهای نوین، متناسب با ضروریات و اقتضائات زمان، در سرلوحه برنامه‏های خود قرار دهیمچرا که در شرایط حساس کنونی آنچه که می‏تواند ما را به وادی موفقیت برساند، تولید فکر و اندیشه و پرورش افکار و اندیشه‏ها با کمک اندیشه ‏سازان وفرهنگ ‏پروران است. بنابراین ضروری است که نسبت به سرمایه‏گذاری در زمینه پژوهش و اتخاذسازوکارهای علمی و فنی در همه رشته‏ها همت گماریم. مهمترین اقدام علمی، اهمیت دادن به پژوهشگران و اندیشمندان و متخصصین علوم و فنون و حمایت جدی از آنان است.

در سال‏های اخیر شاهد افزایش استقبال نویدبخشی در سطح وزارتخانه‏ها و نهادها و مراکز حوزوی ودانشگاهی از پژوهشگران و کارهای پژوهشی هستیم، که امید به پر شدن خلاءها و رفع و ترمیم کاستی‏هاو نقایص را افزایش داده است. اما آمار و اطلاعات مقایسه‏ای که هر از چند گاهی از طریق مراجع ذیصلاح منتشر و یا به نحوی مطرح می‏شود، جایگاه پژوهشی کشور ما را در سطح جهانی، در رتبه بسیارپایینی قرار می‏دهد، چه از نظر میزان سرمایه‏گذاری و حمایت و چه از نظر دست‏آوردها و موفقیت‏های پژوهشی و چه از نظر برخورداری از فن‏آوری نوین در عرصه پژوهش .

 مزید بر آن از لحاظ تعامل وهمکاری و هماهنگی بین مراکز وافراد و بهره‏ برداری از دست‏آوردها و سرمایه‏گذاری‏های انجام شده ضعف‏های فراوان وجود دارد که از دید صاحب‏نظران و دست‏اندرکاران و متولیان امر پنهان نمانده است و بسیار به آن اشاره نموده وبه وضعیت موجود اعتراض می‏نمایند، اما همچنان شاهد نبودارتباطات مؤثر و اطلاع‏رسانی و هماهنگی و درنتیجه شاهد پراکنده کاری، چندباره کاری و عدم بهره ‏برداری از دست‏آوردهای پژوهشی هستیم. و این نواقص در آیین‏ها و مراسم و نشست‏های سالانه وبه خصوص در هفته‏ای که به نام هفته پژوهش نام‏گذاری شده است بیشتر رخ نشان می‏دهد.

استان قم در یک نگاه، قطب مهم پژوهش‏های فرهنگی و علمی در عرصه‏های علوم و معارف اسلامی و علوم انسانی و اجتماعی به شمار می‏رود و سایر فعالیت‏های پژوهشی علوم انسانی در نقاط دیگر کشور به نحوی با حوزه پژوهش و تحقیقات مراکز علمی و دینی قم مرتبط می‏گردند. وجودنهادهایی همچون معاونت ‏های پژوهشی در مدیریت حوزه و دانشگاه‏های قم و دههاپژوهشگاه و موسسه پژوهشى و دبیرخانه شوراى دین ‏پژوهان کشور و فعال بودن دهها مؤسسه علمى وآموزشى وفرهنگی دولتی و غیر دولتی،  جایگاه وخاستگاه مهمی را در قم ایجاد نموده است، و این انتظار را به وجود آورده است که جریان پژوهش و تحقیق کشور را تحت تأثیر قرار دهد. اما گام‏هایی که در این راه برداشته می‏شود،خود نیز به جهات عدیده‏ای دچار آسیب‏های یاد شده است  و پشتوانه هاى ضعیف و نبود بودجه و کمک هاى غیر موثر و جزیى باعث عدم پیشرفت شده است که امیدواریم هرچه زودتر موانع بازدارنده از سر راه تعالی جریان پژوهشی از میان برداشته شوند. ضرورت بررسی دقیق عملکرد و فعالیت‏های پژوهشی و نقدونظر کارشناسان پیرامون روند کنونی پژوهش  ومیزان کارآمدى آنهامی‏تواند کمک شایانی در جهت رفع آسیب‏ها ، بهبود و بهینه‏سازی فرایند پژوهش در استان و کشور شود.  ان شاءالله 

  • دبیرخانه دین پژوهان
۲۵
ارديبهشت
حداقل یک سال همدلى و همزبانى کنید
دکتر آیت پیمان 
در دو ماه اول سال جدید نقدها وانتقادهاى افراطى وپاسخگویى هاى تقابلى وخشم آلود اشخاص وجریانات مختلف بسیار تعجب برانگیز است . مطبوعات وسایت ها سخنان تند وپراتهام برخى امامان جمعه وخطبا و فعالان سیاسى منتقد دولت را همچون گذشته با تیترهاى محرک منعکس کرده اند و در مقابل بعضى مسئولین دولتى سعى کرده اند به اینگونه منتقدین بى ملاحظه پاسخ  دندان شکن بدهند .  بعضى روزنامه هاى مشهور دست از ادبیات تخریبى وتفرقه افکنانه خود برنداشته ، بلکه با همان عادت مألوف به حمله هاى غیرمنصفانه خود به روحانى وظریف و برخى وزیران دولت ودیگر شخصیت هاى جریان مقابل پرداخته واخیرا هاشمى رفسنجانى ومحسن رضایى را حسابى نواخته اند. افراد محترمى همچون آیت الله علم الهدى وسردار نقدى وبرخى نمایندگان مجلس هم تا توانسته اند دراین مدت سنگ تمام گذاشته اند و گویا اگر  توصیه به همدلى وهمزبانى نشده بود و حتى اگر توصیه به تقابل وحمله به یکدیگر شده بود بالاتر از این حملات را نمى توانستند انجام دهند. آیا جاى تعجب وحیرت نیست که یک امام جمعه عادل  رسماَ اعلام کند همه پول ارشاداسلامى  در مشهد به مطربین داده می شود وحتى یک ریال آن صرف دین نمى شود!؟ آن هم در مشهد که متولى جشنواره عظیم وبین المللى امام رضا علیه السلام است و صدها کانون فرهنگى وهنرى مساجد وتشکل هاى دینى وقرآنى وامور نشر وچاپ هزاران عنوان کتاب ومطبوعات دینى در آن استان را برنامه ریزى وهدایت ونظارت میکند. آیا جاى تعجب نیست که سردار نقدى هرگونه نسبت  وارتباط روحى ومعنوى بین آقاى هاشمى و امام رانفى میکند  و آقاى شریعتمدارى با بازى با کلمات ، سردارمحسن رضایى را حامى دولت  عربستان سعودى  معرفى می کند !؟ 
تعجب آنگاه بیشتر میشود که همین محترمین نامبرده ولایت مدارى وذوب بودن در ولى فقیه را از خصال اختصاصى وانحصارى خود می دانند و سهمى به دیگران نمى دهند. از آن طرف هم مدافعان دولت که شعارشان اعتدال وعقلانى بودن  وبا تدبیر عمل کردن است ، در مقابل منتقدین بر افروخته مى شوند و مقابله به مثل مى کنند و گویا همدلى وهمزبانى مطالبه شده از سوى رهبرى را در همین آغاز سال از یاد برده اند  و به همین زودى به سرنوشت دیگر شعارهاى سال دچار کرده اند.  
اگر تحقق نیافتن شعارهایى  مثل اصلاح الگوى مصرف و یا جهاد اقتصادى و غیره به برنامه ریزى وبودجه  و مدیریت و کار وتلاش نیاز داشت ، همدلى وهم زبانى که دیگر این هزینه ها وکارکردهاى سنگین و سخت را ندارد ، تحقق این شعار که دیگر آسان است ، فقط به یک عنصر نیاز دارد ، اخلاق و بس . 
با بیرون کردن حب وبغض هاى بى پایه واساس جناحى که فقط بر اثر عادت و وابستگى ایجاد شده است  مى توان به همدلى وهمزبانى رسید  و انتقاد ها را متین تر و عقلانى تر و مشفقانه و بدون خشم  مطرح کرد که آن موقع موثر تر هم خواهد بود . 
از طرفى اگر طالب هم دلى وهمزبانى دولت وملت هستیم باید بدانیم که مواجهه درست دولت با مردم ، هم در انعکاس صادقانه شرایط واقعی کشور به آنها و هم هموارسازی مسیر همکاری و مشارکت مردم در امور کشور ، با ضرورت گسترش بسترهای مشارکت مردمی در عرصه های گوناگون اعم از سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی واستفاده مناسب تر از فرصت ها و همچنین دفع به موقع تهدیدهای دشمن از این همین طریق همدلی و همزبانی ممکن تر و میسور تر است . 

 

دولت به جاى تقابل ، شایسته است که در ارائه تصویر دقیق ، هنرمندانه و البته «واقع بینانه» از شرایط کشور با ارائه دستاوردها و نقاط قوت در کنار نقاط ضعف و پرهیز از سیاه نمایی گذشته ویا بزرگ نمایى عملکرد خود ، با تبیین درست ظرفیت ها ، استعدادها و توانمندی های بالقوه و بالفعل کشور در جهت تحقق اهداف و آرمان های ملی و انقلابی ، ایستادگی کند  و در این زمینه موجب فرهنگ سازی در زمینه رواج نقد سازنده ، عالمانه و مشفقانه در کشور و مقابله فرهنگی وعقلانى موثر با نقدهای غیرمنطقی و تخریبی که با هدف سلب اعتماد عمومی صورت می گیرد بشود . 
تلاش همگانى در جهت شکل گیری انسجام و اتحاد در حمایت مردمی از دولت  در چارچوبسیاست های کلی نظام و جلوگیری از تحقق برنامه‌های دشمن در ایجاد شرایط دو قطبی در کشور، با تشکیل اتاق های فکر واقعى وکارآمد،  در جهت احصاء عوامل تضعیف اعتماد عمومی به دولت و ارائه راهکارهای موثر و مبتکرانه در جهت مقابله ریشه ای با این عوامل از ضروریات است.
امروز تشویق و ترغیب مردم برای حضور در صحنه های گوناگون خصوصاً صحنه اقتصادی در چارچوب سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و تبیین عالمانه و درست موانع و دست اندازها در زمینه حضور مردم در این صحنه با جمع آوری ایده های خلاقانه نخبگان مردم در زمینه مشارکت و همکاری در برنامه های دولت و معرفی وبکار گیرى ایده های برتر جهت بهره برداری عمومى از اهم اقدامات تبیینی صحیح در جهت جلوگیری از استفاده ابزاری برخی ها از شعار سال و یا نقض آن توسط عده اى دیگر خواهد شد .
  • دبیرخانه دین پژوهان
۱۱
ارديبهشت

مناسبات  عالمان دین ، فرهنگ وجامعه 

 دکتر آیت پیمان 

فرهنگ، ناپیدا چون روح در کالبد «اجتماع» می‏دمد و لذا آحاد اجتماع، ازتحولات آن، یعنی از آنچه بر «خود» می‏گذرد، آگاه نیستند. پس، اجتماع را نکته ‏دانانی تیز شامّه، که نه تنها «صیاد معنی‏اند» بلکه دیده ‏بان جان‏اند، لازم است تا در هزار توی حیات جمعی، به ویژه در عصر حاضر با مقیاس جهانی، که هر پیچ و خمش کمینگاه رهزنان است، بر پس و پیش حرکت جامعه و اوضاع آن مواظبت ورزند. اینها را درقاموس تاریخ، اندیشمندان، یا روشنفکران و عالمان، و به طور کلی، بیدارگران اقلیم اجتماع، می‏نامند.

اندیشمندان نسبتی دو سویه با جامعه دارند؛ از یک طرف، مسایل را به مثابه داده‏ها از جامعه می‏گیرند: اخذ، و مواجهه با پرسش، و از طرف دیگر، با پردازش وتجزیه و تحلیل داده‏ها: تبیین مسأله و پرسش، ارائه طریق می‏نمایند (ارائه طریق به معنای اعم، که هم شامل حل مسأله باشد و هم هشدار و تحذیرها را دربرگیرد). در اینجا به این نکته نخواهیم پرداخت که آیا ذهن اندیشمند در هنگام «مشاهده» مسأله و پرسش،گرانبار از نظریه است یا نه. آنچه در اینجا تذکرش لازم است این است که همواره بایدپروای دو چیز را داشته باشد: روزمرّگی و فاصله نامتناسب با جامعه. درست است که بایداز افقی فراتر به «اجتماع» نگریست، اما این امر نباید به بهای جدایی و فاصله گرفتن ازجامعه و مجموعه آحاد آن تمام شود. همین‏طور ماندن در اجتماع، مخاطره «چون جمع شدن» و به اصطلاح روزمرّگی را درپی دارد. پس ناگزیر باید گردنی فرازتر و دیدی همه جانبه داشت و همیشه بر این دو امر مواظبت کرد.

درست است که «اجتماع» فراهم آمده از «افراد» و آحاد است، اما می‏توان اوصاف و خصائص مشترک افراد را روح اجتماع نامید و همین پدیده است که بر جریان جامعه و تحولات آن حاکم است. پس دید کل ‏نگرانه در سیاست ‏گذاری‏ها وبرنامه‏ریزی‏ها، دیدی خردپسند و معطوف به واقع است. البته سخت باید مواظب بود که مبادا روح حاکم یک اجتماع ، همه اقالیم کشور تلقی شود و همان منظرِنگرش‏ها قرار گیرد. آن دید کل نگرانه بایستی اولاً حاصل اذعان به تکثر فرهنگ‏ها درقلمرو حاکمیت باشد و ثانیا هیچ‏ گاه نباید از توجه اکید به اجتماعات متکثری که زیرمجموعه آن روح کلی هستند غافل بود. اینجاست که می‏توان معقولانه از «دیدِ کلیِ جزءنگرانه» سخن گفت. ناگفته نماند که روح اجتماع، تعارض را برنمی‏تابد. از مهمترین تعارض‏ها، تعارض بین قول و فعل، یا به عبارت دیگر تعارض بین برنامه در مقام تعریف وتدوین و برنامه در مقام تحقق و اجرا، است. برنامه باید شدیدا دیدی عمل‏گرایانه ونتیجه‏ نگر داشته باشد. یعنی بیش از آن که درپی «چرایی» باشد «چگونگی» را بنمایاند.

مؤلفه‏های فرهنگ، ارتباطی اندام وار و ارگانیک با هم داشته و دائما در تعامل باهمدیگر هستند. تناسب پیکره اجتماع، و به تبع، موزونیت حرکت آن، به تناسب و توازن مؤلفه ‏های فرهنگ وابسته است. در سیاست ‏گذاری‏ها بایستی توجه داشت که همه بخش‏ها و مؤلفه‏های فرهنگ عمومی، چون همه اعضای پیکر آدمی، برای اجتماع حیاتی‏اند. توجه جدی به یک یا چند بخش و غفلت از یک یا چند بخش دیگر، آسیبی جبران‏ ناپذیر بر حیات موزون جامعه وارد می‏سازد. چه بسا گاهی طغیان‏های اجتماعی، ونیز سرخوردگی و یأس اجتماعی در پاره‏ای جوامع، از جمله جامعه خود ما، ناشی از عدم تفطن به این نکته باشد.

فرهنگ هر جامعه جوهری دارد که تمام مؤلفه‏ های فرهنگی، هم نمود آن جوهرندو هم متکی به آن. در جامعه دینی ما «دین» جوهر فرهنگ است و جامع‏ نگری دینی ضرورتی برای همه سیاست‏گذاران و متصدیان امور فرهنگی جامعه می‏باشد.

پرداختن به میراث و مفاخر فرهنگی و تحولات تاریخی و شناسایی و معرفی مشاهیرعلم و ادب و فرهنگ به نسل نو و تعریف مبانی و مبادی بافت اجتماعی و هویت فرهنگیآن و تحقیق در پدیده‏های پیچیده اجتماعی عصر حاضر و تبیین اصولی آنها برای شناخت چالش‏های فرهنگی و دست‏یابی به راه‏کارهای عبور از آنها و اطلاع‏رسانی علمی ومحققانه به پژوهشگران و اندیشمندان وظیفه خطیری است که متولیان فرهنگ عمومى بر عهده گرفته اند. پی شایسته است که بیش از وضع موجود  به  آن اهتمام ورزیده و در جهت نیل به اهداف متعالى آن سعی و تلاش مضاعف بنمایند .

دیدگاه‏ها و نقدها و نظرهاى مراجع وعلماى دین  همواره راه گشاى متصدیان ومسئولین فرهنگ  بوده است. باید آنان را پاس داشت وفرصت ها را کوتاه وغنیمت شمرد و غفلت ها را زدود و قدم ها را به موقع و سریعتر واستوارتر برداشت .   ومن الله التوفیق 


 

  • دبیرخانه دین پژوهان
۱۱
ارديبهشت



 نو آورى دینى و مواجهه منطقى با مطالبات عمومى 
دکتر آیت پیمان
رابطه مطالبات عمومى در حاکمیت دینى با نوآوری هاى فکرى و فرهنگى آغاز مى شود. چون مراد از حاکمیت دینى, حاکمیت نظام سیاسى یى مىباشد که مدعى است بر اساس قرائتى صحیح از دین در حال اداره و تدبیر جامعه در همه ساحت هاى سیاسى و فرهنگى است, در این صورت باید گفت حاکمیت دینى در زایش هاى فکرى دین قطعا تاثیرات مثبت و منفى خواهد داشت.
حاکمیت دینى همیشه دین را به مصاف واقعیت ها مى برد و آموزه هاى دینى در برخورد با واقعیت ها در معرض آزمایش و سنجش قرار مى گیرند. بنابراین بعد مثبت این رابطه, این است که عالمان و متفکران دینى را به چاره جویى و پویایى در تبیین مسائل مختلف جامعه ازجمله پدیده شبهات وچالشهاى جدید در عرصه دین و فرهنگ وسیاست ,و برنامه ریزى صحیح و کارآمد براى عبور از آنها فراخوانده است و لزوم برخورد علمى با ترویج کنندگان افکار ناسالم و تحریف دین را یاد آور مى کند.
در این باره بخشى از کلام  مقام معظم رهبرى  در مواجهه منطقى با اندیشه هاى ناصواب  را که در آغاز درس خارج فقه (٢٠شهریور ١٣٧٩) فرموده اند یاد آورى می کنم . ایشان در بخشى از سخنان خود فرمودند: ((متإسفانه امروز در جامعه, انسان هاى بدون پشتوانه علمى و صلاحیت هاى لازم در مواردى با اغراض جناحى, سیاسى و خائنانه در مورد مفاهیم عالى دینى و مبانى اعتقادى اسلام, اظهار نظر مى کنند که این پدیده زشتى است.))
مقام رهبرى, نگرش جهانى و در نظر گرفتن نیازهاى روز جهان در برنامه ریزى براى حوزه هاى علمیه را ضرورى دانستند و تصریح کردند: ((باید برنامه ریزى در حوزه ها به صورت یک فرهنگ و مطالبه عمومى در بیاید.))
ایشان ضمن تإکید براین مطلب که عالمان دین نباید در مقابل تحریف دین ساکت بنشینند, خاطر نشان کردند: ((البته در برخورد با اندیشه هاى ناصواب و رواج دهندگان این اندیشه باید از برخوردهاى غیر علمى پرهیز شود.))


مطالبه  بسیار مهم مقام معظم رهبرى از روحانیت و حوزه هاى علمیه ، نقش آفرینى حوزه ها و عالمان دین  در بناى تمدن شامخ اسلامى و شناخت چالش ها و معارضه هاى بین نظام اسلامى ودشمنان وحفظ غیرت دینى در عین پرهیز از کارهاى بى رویه سیاسى است.
حضرت آیت الله خامنه اى در اولین سفر رسمى به قم دو سخنرانى مهم ایراد کردند: در اجتماع پرشور مردم قم, به تبیین مفهوم ((استقلال)) پرداختند و ضمن بیان جایگاه نظام اسلامى در طرد دولت هاى استکبارى و استثمارى, مفهوم خوداتکایى و استقلال را بیت الغزل انقلاب اسلامى دانستند.
معظم له در همان زمان در جمع عالمان و طلاب حوزه علمیه در مدرسه فیضیه با تحلیل و نقد تمدن غرب و بیان نارسائى هاى آن, عالمان دین را به ضرورت برپایى و توسعه تمدن اسلامى توجه دادند و با تإکید بر این که حرکت کلى و غیر قابل برگشت نظام اسلامى, ایجاد بناى شامخ تمدن اسلامى است, ایجاد چنین تمدنى را که بتواند مانند هر تمدن بزرگ در تاریخ و زندگى بشر نقش داشته باشد, ممکن و قطعى دانستند و فرمودند : ((تمدن غرب در دوره هاى مختلف با استعمار و استثمار و اکنون با استفاده از رسانه و ارتباطات, همواره سعى داشته است هر گونه تمدن مقابل خود را منسوخ و ناکارآمد و خود را ابدى جلوه دهد, اما این ادعا ناکام و غیر عملى است و تحقق نخواهد یافت. )) ایشان زوال تمدن ها را معلول انحراف ها  دانستند و خاطرنشان کردند: ((امروز نشانه هاى انحطاط تمدن غربى, یعنى علم بدون اخلاق, مادیت بدون معنویت و قدرت بدون عدالت, کاملا مشهود است.))
رهبر انقلاب, ((تولید فکر)) و ((پرورش)) انسان را دو عنصر اساسى براى ایجاد یک تمدن عظیم برشمردند و افزودند: ((نقش آفرینان اصلى در تولید فکر و پرورش انسان در نظام اسلامى, علماى دین هستند که باید به تناسب زمان و با استفاده از اقیانوس بیکران معارف اسلامى و پرورش روح ایمان در انسان ها, این نقش یگانه و منحصر به فرد خود را انجام دهند)). 
رهبر انقلاب با اشاره به زمینه هاى معارضه نظام اسلامى با دشمنان در مسیر حرکت به سوى ایجاد تمدن اسلامى, لزوم شناخت این چالش ها را مورد تإکید قرار دادند و افزودند: ((مخالفان با اصل دین و تشنگان قدرت, زمینه هاى چالش نظام اسلامى هستند که حکومت باید با حکمت و تدبیر آنها را شناسایى و علاج کند. معناى علاج, استفاده از زبان منطق و استدلال است نه زور.))
ایشان, تحجر و نادیده گرفتن گذران تاریخ و تحول فکر انسان ها, ولنگارى فکرى و عملى و فرصت طلبى را از جمله زمینه هایى دانستند که دشمن همواره تلاش دارد از آنها بهره بردارى کند.
آیت الله خامنه اى وظیفه حوزه هاى علمیه را در برافراشتن پرچم تمدن اسلامى و مقابله با چالش هاى موجود, مهم و خطیر دانستند و در بیان ضروریات حوزه هاى علمیه گفتند: ((حوزه هاى علمیه باید براى رفع نقایص نظام اسلامى, تمام همت خود را به کارگیرند و هیچ مصلحت و انگیزه شخصى و سیاسى نمى تواند مانع حمایت حوزه از به نظام شود.))
حضرت آیت الله خامنه اى از فلسفه اسلامى به عنوان افتخار حوزه هاى علمیه یاد کردند و با تإکید به تدریس فلسفه اسلامى در سطوح مختلف و مصونیت بخشى طلاب از لحاظ فکرى و سیاسى, خاطر نشان کردند: ((باید به طلاب جوان, آگاهى هاى لازم فکرى و درک و قدرت فهم سیاسى براى مواجهه با افکار گوناگون, جریان ها و دسته بندىهاى تصنعى سیاسى و شناسایى صراط مستقیم و مسیر صحیح داده شود.))
رهبر انقلاب لزوم کارآمد کردن, کوتاه و به روز شدن نظام درسى, کامل کردن دروس, شناسایى استعدادها, طراحى جامع تحقیقات و جلوگیرى از تحقیقات تکرارى و موازى در حوزه را مورد توجه قرار دادند و گفتند: ((باید مسإله مدیریت نیز در حوزه علمیه جدى گرفته شود و با افرادى که مدیریت حوزه را به عهده گرفته اند, همکارى و از آنان حمایت شود.))
ایشان طلاب حوزه هاى علمیه را به حفظ زى طلبگى به معناى پارسایى با عزت, و نظم در تحصیل و زندگى, مداومت بر تهذیب اخلاق و ارتباط معنوى مستمر با خداوند, داشتن اعتماد به نفس علمى و سیاسى و ارتباط بیش از پیش با مردم توصیه کردند و افزودند: ((در حوزه علمیه باید ضمن حفظ غیرت دینى که خوب و لازم است, از کارهاى بى رویه سیاسى پرهیز شود)).
ایشان درباره همکارى حوزه و دانشگاه, تإکید کردند که حوزه هاى علمیه باید رابطه عاطفى و علمى خود را با دانشگاه حفظ و آن را تقویت کنند.


 امروز آگاهى هرچه بیشتر از این تکالیف و رسالت هاى خطیر وتوجه مستمر و به موقع به مسایل جدید و  پدیده هاى روز جهان براى بسط معارف اسلامى ضرورتى غیر قابل اجتناب وانکار است وباید بدانیم که در بیرون از کشور ما دنیاى بزرگى وجود دارد و در مواجهه با سیل توفنده  وبى وقفه هجمه ها ى فکرى و شبهات تازه  با ابزار جدید علیرغم دست آوردهاى خوبى که تا کنون داشته ایم ، راه طولانى وسختى براى تحقق تمدن شامخ اسلا مى باقى مانده است و ما با برخوردارى از معارف بى نظیر و محتواى غنى, نباید از این حقیقت و واقعیت بى خبر باشیم, و درک شرایط زمان, همین است...            
  • دبیرخانه دین پژوهان